Ontwerpproces & Methoden

How to ‘HKJ’

Een HKJ workshop is een methode om in korte tijd een grote set van kleine deeloplossingen op papier te krijgen. ‘HKJ’ staat voor ‘Hoe Kun Je … ?’

Deze methode is een manier om een creatieve sessie te structureren. Normaliter zit je voor een HKJ sessie samen rondom een tafel, en schuif je steeds na 3 of 4 minuten je schetspapier door naar degene rechts van je. Maar het kan ook thuis, op afstand, met zijn allen samen op Discord, Zoom, of whatever. Dan moet je alleen zorgen dat je tussendoor snel foto’s van de schetsvellen kunt delen.

Als je fysiek bij elkaar bent is het fijn om op (liggend) A3 te werken. Maar A4 is ook prima. Als je het virtueel op afstand doet, is A4 sowieso voldoende.

Je bent hier ongeveer een uur mee bezig. Dit zijn de stappen:

  1. Maak een lijst van de belangrijkste deelfuncties die jullie product moet gaan uitvoeren. Bijvoorbeeld: ‘HKJ het omschakelen bedienen?’ Of: ‘HKJ koffieprut uit koffie filteren?’ Zo’n HKJ bestaat altijd uit een werkwoord en een lijdend voorwerp. Dus niet zoiets als ‘veiligheid’ maar bijvoorbeeld wel: ‘HKJ de vingers van de gebruiker beschermen?’

  2. Kies de belangrijkste functies. Je hebt evenveel deelfuncties nodig als groepsgenoten (X). Als je met zijn vijven bent, ga je met vijf deelfuncties aan de slag (X = 5).

  3. Nummer de HKJ’s van 1 t/m X. Als iedereen apart thuis zit, zorg dan dat iedere groepsgenoot X lege vellen papier heeft liggen met op elk vel linksbovenin de titel van één HKJ. Als je fysiek bij elkaar zit, dan heb je voor elke HKJ maar één vel nodig. Iedereen start met een andere HKJ.

  4. Ga er allemaal goed voor zitten en zorg dat je in een vrolijke bui bent :).

  5. Zet een timer voor 3 of 4 minuten.

  6. En dan: GO! Teken zo snel en simpel mogelijk een paar ideeën voor de HKJ die jij voor je neus hebt. Ze hoeven niet allemaal goed, creatief, of zelfs maar realistisch te zijn. Juist als je de eerste bent is het doel eerder om de voor de hand liggende dingen op papier te krijgen. Kwantiteit is nu even belangrijker dan kwaliteit. De ervaring leert: hoe meer ideeën je op papier zet, hoe groter de kans dat er uiteindelijk ook een paar goede en verrassende tussen zitten. Zie de video hieronder voor een voorbeeld.

  7. Als de wekker gaat, houdt iedereen op met tekenen, en geef je de HKJ door aan degene naast je. Iedereen schuift één HKJ op (van 1 naar 2, van 2 naar 3, …, en van X weer naar 1). Als je fysiek bij elkaar zit doe je dit simpelweg door allemaal je vel papier naar degene rechts van je door te schuiven.

  8. Zet opnieuw de wekker, en ga zo in totaal X keer rond! Bekijk aan het begin even de tekeningen van je voorgangers. De kracht van deze methode zit hem in het doorbouwen, doorassociëren, en variëren op de ideeën van anderen. Zodra je iets te binnen schiet, moet je beginnen met tekenen. Hoe dom dat idee ook lijkt. Zie ook de video hieronder.

Je kunt eventueel nóg een ronde doen. Met andere deelfuncties, of (deels) met dezelfde wanneer je het gevoel hebt dat er nog meer te verzinnen is.

Na afloop kun je de ideeën bespreken en nog wat tijd besteden aan het ongestructureerd verder schetsen aan ideeën die interessant lijken. Uiteindelijk verzamel en organiseer je alle deeloplossingen in een morfologische kaart.

LET OP: bewaar de ruwe schetsen. Scan ze in. Die kun je als bijlage bij je ontwerpverslag doen.